Twee levensmotto’s slepen me er momenteel doorheen. Het zijn: 'Count your blessings' en 'Nicht ärgern, nur wundern'.
Het eerste motto gaat me bijzonder goed af. Echt, ik count me een ongeluk. Ik heb dan ook behoorlijk veel blessings: ik woon met mijn 3 (+1) leuke kinderen in een gezellig, warm huis met een pelletkachel, we hebben twee schatten van katten, we zijn gezond, we lachen veel, we eten lekker, ik heb interessant werk (wat ik toch altijd al thuis deed) en mijn moeder is weliswaar oud maar woont niet in een verzorgingstehuis, wat haar kansen om corona te krijgen aanzienlijk verkleint en waardoor ik bovendien aan niemand toestemming hoef te vragen of ik bij haar op bezoek mag. Ik realiseer me dagelijks dat ik me, tot nu toe althans, op een hoog en droog plekje bevind tijdens deze hele coronadinges.
Het tweede motto gaat ook best lekker. Ik maak me nauwelijks meer druk. Ik lees of hoor iets raars of stoms, ik verbaas me.... en laat het los. Makkelijk zat.
Er is alleen één ding waarbij het toch steeds misgaat met dat tweede motto en dat is wanneer mensen het coronabeleid met de Tweede Wereldoorlog vergelijken.
JA GERDA, IN DE TWEEDE WERELDOORLOG HADDEN WE OOK EEN AVONDKLOK!
Ik pretendeer heus niet alles te weten van de Tweede Wereldoorlog, ik heb hem net als de meesten van ons niet meegemaakt. Maar ik heb wel een moeder van 90, die 15 was toen de oorlog was afgelopen en die me heel veel heeft verteld. Over de Joodse kinderen die ze onderdak boden in hun huis en hoe die tijdens een huiszoeking werden gevonden en meegenomen, inclusief haar eigen vader – mijn opa. Daar stond ze bij, dat heeft ze zien gebeuren. Mijn opa kwam na de bevrijding gelukkig heelhuids terug, maar van de Joodse kinderen is nooit meer iets vernomen. Ook mijn vader, die ik helaas niet zo goed heb gekend, was getekend door de oorlog. Als jonge dwangarbeider in Duitsland schijnt hij zulke verschrikkingen te hebben meegemaakt, dat hij er nooit meer over heeft kunnen praten.
Hoe haalt iemand het in z’n hersens om de situatie vandaag de dag in Nederland met oorlog te vergelijken? Om, überhaupt, iets anders dan oorlog te vergelijken met oorlog?
Ik zie op Facebook lijstjes voorbijkomen: 1940/1945 – 2020/2025: Zoek de verschillen.
Het is in een mum van tijd gemeengoed geworden.
Vandaag las ik een tweet van (politieke partij!!) 50plus Drenthe: Hoe zou Anne Frank deze tijd hebben ervaren? Wat denken jullie?
(Die tweet was overigens ook snel weer verwijderd, maar helaas: screenshots zijn een bitch.)
Wat ik denk? Ik denk dat Anne Frank een bladzijde uit haar dagboek zou hebben gescheurd en in een prop naar je achterlijke hoofd zou hebben gegooid. Als ze dat al de moeite waard had gevonden.
Hoe krijg je het bedacht en hoe durf je het dan ook nog eens hardop te typen?
Ik sprong uit mijn vel van afgrijzen. Dit was inderdaad geen wundern meer.
Misschien moet ik het motto veranderen in Choose your battles, dat geeft me iets meer ruimte. (Sowieso beter, want zo’n Duits motto... het komt allemaal wel heel dichtbij zo.)
Maar komaan.
Echt, come-the-fuck-on.
Ja, onze vrijheid is momenteel beperkt. Maar we zitten niet opgesloten achter een kast, we zijn niet afhankelijk van Miep Gies voor ons eten en drinken, we kunnen gewoon naar buiten om boodschappen te doen in een winkel waar alles te krijgen is (en niet op de bon) en we lopen geen gevaar dat we worden opgepakt om naar een kamp te worden gebracht waar we worden vergast.
Het voelt gewoon bizar dat ik dit uitleg.
Inderdaad, in de Tweede Wereldoorlog was er ook een avondklok.
Er waren wel meer dingen die er nu ook zijn.
Er rijden nog steeds treinen naar Polen, daar hoor je nooit iemand over.
Soms is iets inderdaad een eend, als het op een eend lijkt.
Maar bij zoiets als een maatregel, moet je ook even naar het motief kijken.
Deze avondklok is bedoeld om de verspreiding van een virus tegen te gaan – om ons te beschermen, zo je wil. Of het zin heeft, en of het middel misschien erger is dan de kwaal, dat weet ik niet en ik heb er dus ook geen mening over. Maar met oorlog heeft het in elk geval niets van doen.
Eigenlijk wilde ik het trouwens ergens anders over hebben.
Een kennis van me, die het inmiddels helemaal gehad heeft met de maatregelen – ze heeft wat minder blessings dan ik – verzuchtte gisteren: “Misschien moeten we het grotere plaatje bekijken. Misschien vindt de aarde het genoeg geweest met al die mensen met hun verwoestende praktijken en is dit virus gewoon een poging om het evenwicht te herstellen. Wie zijn wij dan om dat proberen tegen te houden?”
Er was van alles tegen haar redenatie in te brengen, zoals: kan de aarde iets vinden?
Maar ik begreep wat ze bedoelde.
En ze heeft ergens ook gelijk.
Want is het erg, als er heel veel mensen doodgaan?
Nee.
Maar ook: Ja.
Het heeft te maken met je standpunt.
Het maakt uit hoever je in- of uitzoomt.
Alles is relatief. Die Einstein was zo gek nog niet.
Soms lees ik een verhaal over een kind met een ernstige ziekte, dat met een dure experimentele behandeling in het buitenland misschien nog genezen kan worden. En dat er dan via crowdfunding heel veel geld wordt ingezameld.
Dat is prachtig.
Maar als ik dan tegelijkertijd denk aan de duizenden kinderen die dagelijks sterven aan oorlog en honger, waar ‘we’ niets aan doen, dan duizelt het me ook.
Een mensenleven is álles waard. En tegelijk ook bijna niets.
Het bestaat allemaal, naast elkaar: groot, klein, belangrijk, onbelangrijk.
Ver ingezoomd, kunnen de coronamaatregelen niet streng en talrijk genoeg zijn. Natuurlijk! Want niemand mag ziek, niemand mag dood, iedereen is iemands oma, opa, vader, moeder, broer, zus of kind. Een mensenleven is alles waard.
Maar zoom je iets verder uit, en kijk je naar ‘het grotere plaatje’, zoals mijn kennis het noemde, dan is het meteen een stuk minder erg dat er mensen doodgaan en ziek worden. En dat de zorg overbelast raakt: tsja, collateral damage. Een futiliteit, in dat grote plaatje.
Wanneer je nog verder uitzoomt en van buiten de dampkring naar onze aarde kijkt, is de hele mensheid zelfs niet meer belangrijk; de planeet bestaat slechts uit oceanen en bossen en bergen. (En de Chinese muur.)
En als je lukt nog meer afstand neemt en bij de Melkweg linksaf slaat, doet zelfs het hele bestaan van de aardbol er niet meer toe. Een stipje in het grote niets. Who cares. Het is geen wonder dat we allemaal ruzie met elkaar hebben over de coronamaatregelen. Je hoeft maar net een beetje meer in- of uitgezoomd te zijn dan de ander, en je bereikt elkaar al niet meer.
En iedereen heeft gelijk. (Behalve de mensen die de maatregelen met de Tweede Wereldoorlog vergelijken, die zijn gek.)
Het is allemaal waar, depending on your view.
Mijn beste vriendin is heel erg ziek. Ze heeft uitgezaaide kanker en haar overlevingskans is nihil. Ik hou mijn hart vast (en begrijp nu pas echt wat die uitdrukking betekent). Héél misschien is er nog een behandeling in het buitenland mogelijk die héél misschien nog voor een wonder kan zorgen.
Ik heb maar vast een crowdfundingsactie in de steigers gezet.
